بازی های محلی

گيلان،سرشاراز آداب و رسوم وخرده فرهنگ هايي است که بيانگرفرهنگ غني واصيل مردمان اين دياراست، بازي هاي بومي و محلي، بخشي ازاين آداب وآيين هاست که سرمايه فرهنگي اين استان محسوب مي شود.

بازی های محلی در استان گیلان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و دارای قدمت چندهزار ساله اند. از دیرباز در استان گیلان پس از برداشت محصول برنج یا هنگامی که روستاییان از کار ابریشم (نوغانداری) فارغ می شدند و در سایر اوقات فراغت، مراسم جشن شادی برپا می شد و در آن، با برگزاری انواع مسابقات و بازی ها، روستاییان خستگی زحمات روزهای سخت کاری را از تن به در می کردند.

ابن بازی های بعضاً قدمتی به درازای تاریخ گیلان دارند از جمله می توان به کشتي گيله مردي اشاره کرد که  ريشه درآداب و سنن گيلانيان دارد و از قرن چهارم در بين اين مردم متداول است.درگيلان اين کشتي درروستاها و شهرهاي کوچک و دربازارهاي هفتگي ومجالس عروسي برپا مي شد.لافند بازي يا ريسمان بازي نیز از نمايش هاي زنده و محبوب مردم گيلان بوده که درگذشته در نوروز، مراسم عروسي و بازارهاي هفتگي اجرا مي شد و امروزه در برخي بازارهاي هفتگي به نمايش درمي آيد.

حدود صد بازی محلی در استان گیلان وجود دارد که در زیر اشاره ای به تعدادی از آنها شده است:

1-کشتی گیله مردی: كشتي گيله مردي از جمله مسابقه اي است سنتي از قديم الايام در گيلان معمول بوده و هنوز هم هست و در قسمتي از ماز ندران ودر بيشتر نقا ط گيلان مرسوم ميباشد و قدمت آن به ساليان قبل از حمله مغول به ايران ميرسد ،در اغاز پيدايش اين كشتي شايد حالت تمرينات تدافعي و تهاجمي در برابر متجاوزان به منطقه را داشته و بمرور زمان بصورت حركات نمايشي در آمده است ، و بيشتر در مراسمها و جشنها و فراغت از كار انجام ميشود ، در زمان بر گزاري مسابقات كشتي از طريق پيك روز ، مدت و محل مسابقات كشتي اعلام ميشود تا داو طلبان و مردحضور بهم رسانند و براي اين منظور منطقه وسيعي (ميدان ) وسعت ان در تناسب با گنجايش تماشاچيان باشد در نظر ميگيرند ، اطراف ميدان كشتي را موقتا با استفاده از پايه هاي چوبي و پوششهايي نظير گوني محصور و يكطرف آنرا جهت رفت امد باز نگهميدارند مراسم كشتي با نواختن طبل و سرنا آغاز شده و كشتي گيران قبلا شلوار خود را لاسپاره نام دارد به پا ميكنند پهلوانان ذسته دسته لخت شده و در فضاي آزاد ميدان قدم ميزنند و اغاز كارشان با نيايش است در چهار جهت ميدان گشتن با حالت خضوع و خشوع واحترام به جمعيت تماشاچيان نشانه خود را حقير شمردن و در خدمت مردم بودن است . آنگاه كشتي گيران نيم تنه خود را مي پوشند بعد يك يا دو تنگوله از يك دسته نيم تنه هاي آنان را در اورده و در ميدان راه مي روند و يك يا دو تنگوله از يك دسته ديگر بر خاسته و مبارزه ميطلبد بعد از اتمام كار تنگوله ها يك پهلوان بر خاسته و شروع به را رفتن در طول و عرض ميدان را ميكند و بموازات هم از جلو تا ده قدم راه ميروند و بعد به عقب بر مي گرددند ،بعد كشتي گيران باهم دست پنجه نرم ميكنند اين كشتي مخلوطي از كشتي آزاد و كج و جودو كاراته مي باشد، يك كشتي گير اگر هر يك از اعضاي بدن به استثناي پاي حريف را بزمين برساند برنده است كشتي گير برنده بطرف جلوي تماشاچيان پرش ميكند و دوران جمع ميكنند تاريخچه اين كشتي به ساليان قبل از حمله مغول به ايران ميرسد.

  2-لافند بازی: از نمایش های سنتی گیلان که بیشتر در جشن هایی مثل عروسی، عید نوروز و یا در بازارهای هفتگی اجرا می شد، بندبازی است. در گیلان به آن “لافندبازی” نیز گفته می شود و مانند همان بندبازی در سیرک است. نمایش بر روی طنابی که از روی دو میله فلزی و چوبی محکم و ضربدری شکل گذشته و در دو طرف مهار شده، انجام می شود. اصلی ترین فرد نمایش “پهلوان” نام دارد که بر روی طناب ها با پای برهنه راه می رود و برای تعادل خود چوبی بزرگ به نام لنگر در دست می گیرد. پهلوان با ایستادن داخل تشت و یا قابلمه بر روی طناب راه می رود.

گاه با دوچرخه ای که لاستیک آن را برداشته اند فواصل دو تیر را می پیماید. قرار دادن صندلی داخل یک سینی و نشستن روی صندلی و حفظ تعادل در همان حالت، از جمله عملیات دشوار این افراد است. در پایین طناب شخصی که لباس مسخره ای پوشیده و به “یالانچی پهلوان” مشهور است با لودگی و مسخرگی به تقلید از پهلوان می پردازد. نقاره چی و سرناچی نیز با نواختن آهنگ، تماشاگران را در فضای شاد این نمایش سهیم می سازند.

قیش بازی

هفت سنگ

آغوز بازی

برموم بازی

ورزا جنگ

عروس گولی

آهو چره

غیش بازی

چوگان بازی

هشتک

خربیست

پیت بازی

مرغونه بازی

دم کشی

ترنه وازی